یغما گلیرویی و آثار او

یغما گلرویی (۶ مرداد ۱۳۵۴ ارومیه) ترانه‌سرا، شاعر، نویسنده و مترجم ایرانی است. کارهایی از جمله: خسته شدم، رویایی دارم، ستاره، ضیافت، رانندگی در مستی، کوچه ملی از آثار اوست.

زندگی نامه

«یغماگلرویی» شاعر، ترانه‌سرا، نویسنده، عکاسِ ایرانی در ساعت پنج بامدادِ روز ششمِ مرداد ۱۳۵۴ در بیمارستان «مهر» «شهرستانِ ارومیه» متولد شد. مادرش «نسرین آقاخانی»، پدرش «هوشنگ گلرویی» و خواهری بزرگتر از خود به نامِ «یلدا» داشت.

در یک سالگی‌اش خانواده به «تهران» نقل مکان کرد و در خیابان «گیشا» ساکن شد. در دوران ابتدایی سیاهی جنگ و مرگِ دوستانِ همکلاسش در بمباران را تجربه کرد. سال دوم دبیرستان بود که به خاطرِ درگیری فیزیکی با ناظم دبیرستان که در مراسم صبح‌گاه به گوش او سیلی زده بود برای دو سال از تحصیل در مدارس روزانه محروم شد و به دبیرستانِ شبانه رفت. در همان سال‌ها به جرمِ «دیوارنویسی» برای چند روز بازداشت و به مدتِ شش ماه مجبور به خارج نشدن از «تهران» شد.

او در اوایل دههٔ هفتاد، با «غزاله علیزاده» آشنا شد و به سفارشِ او به دفترِ نشریه آدینهرفت‌وآمد پیدا کرد و توانست با نویسندگانی چون «فرج سرکوهی»، «مسعود بهنود»، «عمران صلاحی»، «محمدمختاری»، «حمید مصدق»، «علی باباچاهی»، «ناصرتقوایی» دیدار کند. در پاییز سال هفتاد و سه، برای بار نخست با «احمدشاملو» در دهکدی فردیس کرج دیدار کرد و آثار خود را برای او خواند. این دیدار و دیدارهای بعدی باعث مصمم شدنش به ادامه دادنِ راهِ شعر شد. به همراهِ «عزت ابراهیم‌نژاد» کوشید نشریه یی با نامِ «آرمان» را راه‌اندازی کند اما تمامِ مطالبِ جمع‌آوری شده برای شماره نخست به همراه رایانه شبانه از تحریریه به سرقت رفت. در اردیبهشت سال هفتاد و هفت نخستین مجموعه شعرِ خود را با عنوان «گفتم: بمان! نماند…» توسط موسسه فرهنگی هنری دارینوش منتشر کرد و بعد از آن حدود سی عنوان کتاب از او در زمینه‌های شعر، ترانه، ترجمه، فیلم‌نامه بازسرایی متون منتشر شده است.

به همراهِ «افشین یداللهی»، «نیلوفرلاری‌پو»، «سعید امیراصلانی»، «افشین سیاه‌پوش»، «مهدی محتشم» و… جلساتِ ترانه‌خوانی در خانهٔ پدری خود برگزار کرد و تداوم این جلسات رفته رفته باعث تشکیلِ «خانه ترانه» شد. بعد از حدود یک دهه در اعتراض به نحوهٔ گرداندن جلسات با نوشتن یک یادداشت از آن جلسات اعلام جدایی کرد. در فیلم سینمایی هفت ترانه به کارگردانیِ بهمن زرین‌پور در کنارِ ایرج راد، لعیا زنگنه، سحر جعفری‌جوزانی، شروین نجفیان بازی کرده و همچنین درچند مستند مانندِ «سفرنامه»، «شبِ شیدایی»، «خاطره‌های خط‌خطی»، «ترانه در تبعید» و «یغما گلرویی: ترانه‌سرا» حضور داشته است. مقالاتش در نشریه‌هایی مانندِ «فیلم و سینما»، «ترانهٔ ماه»، «باور»، «گلستان ایران»، «نسیم هراز»، «گوهران»، «شرق»، «اعتماد»، «همشهری» منتشر شده‌اند.مادرش علاقه زیادی به ادبیات داشت، به همین دلیل از وقتی کودک بود با ادبیات و شعر آشنا شد و همین موضوع یکی از عواملی بود که وی را برای ورود به حوزه شعر و ترانه علاقه‌مند کرد.

یغما دربارهٔ سال‌های تحصیلاتش می‌گوید:

دوران دبستان در مدرسه محمد باقر صدر خوندم، دورهٔ راهنمایی را در مدرسهٔ طالقانی و دبیرستان را مدرسهٔ مطهری که البته به دلایلی ۲ سال از تحصیل محروم شدم و بعد در مدرسه شبانه درس خوندم… من هیچ خاطره شیرینی از دوران مدرسه ندارم. چون انقدر از مدرسه بدم می‌اومد که چیز شیرینی برام نداشت. همیشه از دیوار مدرسه می‌پریدم و فرار می‌کردم و…

زندگی حرفه‌ای

شروع کار یغما در زمینهٔ شعر، با شعر سپید بود و کتاب‌های اولش در قالب شعر سپید منتشر گشت.

اولین کسی که شعرهای یغما را اجرا کرد، امیر کریمی بود که در «آلبوم تا همیشه» چهار شعر از ترانه‌های او را ضبط نمود. اما اولین آلبومی که انتشار یافت، کاری از ناصر عبداللهی بود در «آلبوم دوستت دارم» که ۲ ترانه از یغما در آن بود.

یغما گلرویی پس از نامهٔ خداحافظی خود از دنیای هنر مدتی بی سر و صدا به زندگی عادی ادامه داد اما شروع دوباره بر سرزبانها افتادن نام وی شروع کار با خوانندهٔ ایرانی ساکن در آلمان شاهین نجفی بود. در تاریخ ۱۰ اسفندماه ۱۳۹۰ چهارمین آلبوم شاهین نجفی با نام هیچ هیچ هیچ منتشر شد. این آلبوم که در مجموع دارای ده قطعه بود دو قطعهٔ آن توسط یغما گلرویی سراییده شده بود. قطعه شماره ۱ با نام رانندگی در مستی و قطعهٔ شماره ۳ با نام سگ هار. ترانهٔ رانندگی در مستی خود نام کتاب ترانهٔ یغما گلرویی است که توسط انتشارات زخمه در آلمان انتشار یافت. گفتنی است این کتاب به علت مخالفت وزارت ارشاد ایران به طور مستقل توسط یغما گلرویی در آلمان چاپ شد. قطعهٔ رانندگی در مستی با واکنش مثبت هواداران هر دو قرار گرفت به طوری که در برنامهٔ پلی لیست منوتو ۱۳۹۳ این اثر توسط مخاطبان شبکه بین لیستی ۱۰۰ آهنگی قرار داشت. شاهین نجفی در بارهٔ وی چنین می‌گوید: شما اگر کارهای ترانه سرایان را بعد از انقلاب نگاه کنید یغما گلرویی سه چهار قدم جلوتر از بقیه است.

در پاییز ۱۳۹۲ شاهین نجفی آلبومی با نام ترامادول منتشر ساخت که قطعه‌ای با نام پونز از یغما گلرویی در آن قرار داشت. وی در صحنه‌ها و رخدادهای اجتماعی حضوری ملموس دارد. در فروردین ماه ۱۳۹۳ خبر اعدام گروهبانی ایرانی با نام جمشید دانایی فرواکنش‌هایی را برانگیخت که یغما گلرویی هم با سرودن شعری با نام «این آسیاب به نوبت خون می‌گردد» انزجار خود را از این حرکت نشان داد. یغما گلرویی در تهران زندگی می‌کند و ارتباط محدودی هم با ترانه سرایان جوان در غالب برنامهٔ کارگاه ترانه دارد. در این برنامهٔ هنری حسن علیشیری نیز وی را همراهی می‌کند. این کارگاه در شهرهای مختلف ایران به صورت دوره‌های ۲ الی ۳ روزه برگزار می‌شود و تا کنون در شهرهای تهران، اصفهان، اهواز،… برگزار شده است.

آثار

از او آثار متعددی از جمله شعر، داستان، ترجمهٔ شعر، فیلم‌نامه و غیره منتشر شده است و ترانه‌های او توسط خوانندگانی چون شادمهر عقیلی ،سیاوش قمیشی، امیر کریمی،حسن شماعی زاده، امید، شاهین نجفی، فرهاد جواهر کلام، ناصر عبدالهی، قاسم افشار،سعید شهروز، رضا یزدانی و چند خواننده دیگر اجرا شده است. ترانهٔ «تصور کن» که در آلبوم روزهای بی‌خاطرهٔ سیاوش قمیشی اجرا شد و ترانه ستاره که توسط شادمهر عقیلی در آلبوم آدم و حوا اجرا شد معروف ترین ترانه‌های او است. ترانه ی آلیس جزو آخرین سروده های گلرویی میباشد که توسط شاهین نجفی درآلبوم ص اجرا شده است.

مجموعه شعرها و ترانه‌ها

رانندگی در مستی (در ایران مجوز چاپ نیافت و در آلمان منتشر شد)باران برای تو می‌بارد (مجموعه شعر چاپ پنجم زمستان سال ۱۳۹۲)گریه‌های گربه خاکستری (مجموعه شعر چاپ نشد)دیوارنوشته‌های انفرادی (مجموعه شعر چاپ نشد)چپق صلح (مجموعه شعر)تصور کن (پنجمین مجموعه ترانه چاپ اول ۱۳۸۶)هایکوهای زندان (مجموعه شعرهای کوتاه چاپ نشد)ما رُ ببخشین! آقای دیکتاتور! (مجموعه شعر چاپ نشد)رقص در سلول انفرادی (چهارمین مجموعه ترانه چاپ اول ۱۳۸۴)بی سرزمین تر از باد (سومین مجموعه ترانه چاپ اول ۱۳۸۲)اینجا ایران است و من تو را دوست می‌دارم (مجموعه شعر چاپ اول ۱۳۸۱)تنها برای تو می‌نویسم، بی بی باران (دومین مجموعه ترانه چاپ اول ۱۳۸۰)پرنده بی پرنده (نخستین مجموعه ترانه چاپ اول ۱۳۷۹)مگر تو با ما بودی!؟ (مجموعه شعر چاپ اول ۱۳۷۸)گفتم بمان! نماند… (مجموعه شعر چاپ اول ۱۳۷۷)آهنگ یه دختر (خواننده ابی و شادمهر ۱۳۹۲)من رویایی دارم (مجموعه شعر چاپ اول ۱۳۹۳)

داستان، فیلم‌نامه، مجموعه‌نامه

مسیح سرگردانسلام! خانم رنگین کمان!زنجیری (فیلم‌نامه)پوکه (فیلم‌نامه)

ترجمه‌ها

جهان در بوسه‌های ما زاده می‌شود، اشعار شاعران جهانفرشته‌ای در کنارِ توست!، شعرهای مارگوت بیکل، با همکاری ندا زندیهدو فنجون قهوه، دو نخ سیگار، شل سیلور استاینباران یعنی: تو بر می‌گردی!، نزار قبانینه! نمی‌خواهم ببینمش… ، فدریکو گارسیا لورکاآوازهای کولی، فدریکو گارسیا لورکاتمام‌ِ کودکان‌ِ جهان شاعرند!، اشعار شاعران جهاننامه به کودکی که هرگز زاده نشد، اوریانا فالاچییک مرد، اوریانا فالاچیبه سلامتی برادرم هیچ‌کس!، چارلز بوکوفسکیماهی مست، اورهان ولیزوزه، آلن گینزبرگ، با همکاری حسن علیشیریچشمان تو قاتل منند، مختوم قلی فراغیدیوارها سخن نمی‌گویند، احمد کایا، با همکاری آیدین آقاخانیجنس ضعیف، اوریانا فالاچیخدا در لباس کارگری، کارل سندبرگ

تصحیح متون، بازسرایی، گردآوری

عاشقانه‌های سلیمان، (بازسرایی غزل غزلهای سلیمان)حافظ یاغیپری کوچکمَرا به خانه اَم ببر!

ترک‌های موسیقی

رویای ما / خواننده: ابی و شادمهر عقیلیتاریک تاریکم / خواننده: حامد بهدادتلفن / خواننده: تینوباغ انار / خواننده: دانیال قدیملوبارون / خواننده: کیاناگه دوباره / خواننده: میلاد فرهودیوصیت / خواننده: نوااگه بارون بیاد / خواننده: نهانبارونو دوست داری / خواننده: حمید مدیریاگه برگردی / خواننده: ناصر رشیدیحسادت / خواننده: حمیدرضا یوسفیتاکسی / خواننده: مانی رهنما / مجید صفدریچشماتو می‌بوسم / خواننده: محمد جمالزادهسایهٔ مرد / خواننده: مجید صفدریآی! خدا جون / خواننده: شیما فرازیه دختر / خواننده: ابی / شادمهر عقیلیکافکا / خواننده: مجید صفدریمی‌شه عاشق تو بود / خواننده: حمیدرضا یوسفیستاره / خواننده : شادمهر عقیلی

ترانه برای سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی

فیلم‌سینمایی «حکم»

کارگردان: مسعود کیمیایی / خواننده: رضا یزدانی

فیلم سینمایی «رییس»

کارگردان: مسعود کیمیایی / خواننده: رضا یزدانی

فیلم سینمایی «محاکمه در خیابان»

کارگردان: مسعود کیمیایی / خواننده: رضا یزدانی

فیلم سینمایی «هفت ترانه»

کارگردان: بهمن زرین‌پور / خواننده: شروین نجفیان

فیلم سینمایی «سرود تولد»

کارگردان: محمد قویتن / خواننده: امین حیایی

فیلم سینمایی «نسکافهٔ داغ داغ»

کارگردان: امیر قویتن / خواننده: خسرو شکیبایی

فیلم سینمایی «رفقای فراموش شده»

کارگردان: روزبه روحی‌پور / خواننده: رضا یزدانی

فیلم سینمایی «دموکراسی تو روز روشن»

کارگردان: علی عطشانی

فیلم سینمایی «گام‌های معلق»

خواننده: رضا یزدانی

فیلم سینمایی «کسی از گربه‌های ایران خبر ندارد»

کارگردان: بهمن قبادی / خواننده: شروین نجفیان

ترانهٔ تیتراژ سریالِ کوچهٔ اقاقیاترانهٔ تیتراژ سریالِ توپ گردترانهٔ تیتراژ سریالِ عشق‌ِ گمشدهترانهٔ تیتراژ سریالِ متهم گریختترانهٔ تیتراژسریالِ کنکوری‌هاترانهٔ تیتراژ سریالِ بعد از بیداریترانهٔ تیتراژ سریالِ شب نشینیترانهٔ تیتراژ سریالِ رانت‌خوار کوچکترانهٔ تیتراژسریالِ زندگی به شرط‌ِ خندهترانهٔ تیتراژ سریالِ کمربندها را ببندیدترانهٔ تیتراژ سریالِ مرگ تدریجی رؤیاترانهٔ تیتراژ سریالِ قلب یخی.

ﮔﻤﺸﺪﻩ ‏

ﮔﻤﺖ ﮐﺮﺩﻡ

ﻣﺎﻧﻨﺪِ ﻟﺒﺨﻨﺪﯼ

ﺩﺭ ﻋﮑﺲﻫﺎﯼ ﮐﻮﺩﮐﯽﺍﻡ

«یغما گلرویی»وبسایت رسمی